БИБЛИОТЕКА SE@RCHER
БИБЛИОТЕКА SE@RCHER




Латинские числительные

Библиотека латыниКоличественные числительные

0 nullus, nulla, nullum или [zerum]

1

I

unus, una, unum

2

II

duo, duae, duo

3

III

tres, tria

4

IV

quattuor

5

V

quinque

6

VI

sex

7

VII

septem

8

VIII

octo

9

novem

10

Х

decem

11

ХI

undecim

12

ХII

duodecim

13

ХIII

tredecim

14

ХIV

quattuordecim

15

ХV

quindecim

16

ХVI

sedecim

17

ХVII

septendecim

18

ХVIII

duodeviginti

19

ХIХ

undeviginti

20

ХХ

viginti

21

ХХI

unus et viginti

22 ХХII duo et viginti

28

ХХVIII

duodetriginta

29

ХХIХ

undetriginta

30

ХХХ

triginta

40

ХL

quadraginta

50

L

quinquaginta

60

sexaginta

70

LХХ

septuaginta

80

LХХХ

octoginta

90

ХС

nonaginta

100

С

centum

200

СС

ducenti, -ae, -a

300

ССС

trecenti, -ae, -a

400

CD

quadringenti, -ae, -a

500

D

quingenti, -ae, -a

600

DC

sescenti, -ae, -a

700

DCC

septingenti, -ae, -a

800

DCCC

octingenti, -ae, -a

900

CM

nongenti, -ae, -a

1000

M

mille

2000

MM

duo milia

10 000 decies milia
1 000 000 millio
1 000 000 000 Milliardum
1 000 000 000 000  Billio

Порядковые числительные

1

primus, prima, primum

2

secundus, secunda, secundum

3

tertius, tertia, tertium

4

quartus

5

quintus

6

sextus

7

septius

8

octavus

9

nonus

10

decimus

11

undecimus

12

duodecimus

13

tertius decimus

14

quartus decimus

15

quintus decimus

16

sextus decimus

17

septimus decimus

18

duodevicesimus

19

undevicesimus

20

vicesimus

21

primus et vicesimus

28

duodetricesimus

29

undetricesimus

30

tricesimus

40

quadragesimus

50

quinquageimus

60

sexagesimus

70

septuagesimus

80

octogesimus

90

nonagesimus

100

centesimus

200

ducentesimus

300

trecentesimus

400

quadringentesimus

500

quingentesimus

600

sescentesimus

700

septingentesimus

800

octingentesimus

900

nongentesimus

1000

millesimus

2000

bis  millesimus


Бытовые обороты речи

Всё в порядке.

Bene (optime) res se habet. Salva sunt omnia.

Как вам угодно.

Ut placet. Ut vis. Ut tibi libet. Ut tibi placet.

Вы правы.

Est ita, ut dicis. Recte dicis. Verum est. Res ita se habet. Res veritate nititur.

Вы не правы.

Non est verum. Hoc falsum est. Haud rectum est. Erras. Non recte dicis. Non est ut dicis.

Я ничего не имею против. Non sum contrarius. Nihil contradico. Nihil repugno (obsto, detrecto). Optime mihi convenit.
Это исключено.

Impossibile est. Hoc excludo. Non est possible. Rem non admitto. Nullo modo fieri potest. Impossibile est.

Ни в коем случае.

Nequaquam. Minime.

Никак нет!

Absolute non! Minime. Nequaquam.

Ни за что!

Nullo pacto! Minime.

Что вы! Это невозможно!

Quid ais! Impossibile est! Non potest esse! Non est possible! Esse non potest!

Что вам вздумалось? Quid tibi in mentem venit?
Да что вы? Ain’ tu? Quid ais?

Не трудитесь

Non est operae pretium. Noli tibi negotium dare.

Я вас не понял. Повторите, по­жалуйста !

Non te intellexi. Sodes itera. Fac iterum dicas. Non te itellego. Itera quaeso. Dic iterum. Ne iterare gravere.

Как вы изволили сказать?

Quid erat, quod dixisti? Quid dixisti? Quid erat? Quid sibi voluit?

Вы очень любезны.

Valde es amabilis. Humanissime agis. Gratias ago humanitati tuae! Peramabilis es! Laudo (amabo) humanitatem / comitatem tuam! Gratissime agis!

Очень жаль! Сожалею!

Valde / magnopere (id, rem) doleo. Dolendum est maxime. Maxime doleo! Doleo!

Что я могу сделать?

Quid me vis (facere)? Quomodo tibi utilis esse possum? quid facere possim, ut...

Как жаль! Dolendum est! Doleo!
Я вас полностью понимаю.

Perfecte te intellego. Te omnino intellego.

Я иного мнения.

Aliter opinor. Alia mihi opinio / mens est. Ita non sentio / censeo. Alia mihi est sententia. Non tecum sentio. Opinio mea valde differt. Longe aliter sentio.

У меня просьба к вам.

Te rogo / precor. Te aliquod vellem. Te aliquid rogare velim.

Я бы не советовал вам этого.

Hoc tibi non suadeam. De hac re Te dissuadere velim.

Каково ваше мнение?

Quid tu de re sentis? Quid opinaris? Quid Tu ipse de re censes?

Вы ошибаетесь. Erras.
Вы не посчитались с тем, что… Non id respexisti, quod (ut)…
Вы уверены в этом?

Certus es? Constat-ne tibi? Num certus (certa) es?

Как видите ... Ut vides
Да, действительно.

Sic est. Ita est. Vere. Revera. Verum. Revera sic est (ita est).

Пожалуй.

Fortasse. Forte. Certum est. Haud dubium est.

Наверно. Certe.
Обязательно. Непременно.

Certe. Certum. Utique. Profecto. Absque omni dubio.

Что бы ни случилось.
В любом случае.
Как бы то ни было.

Utcumque res ceciderit. Utcumque. Omni casu.

На всякий случай.

Ad omnem occasionem. In omnem eventum.

Я вас попрошу ... Te precor, ut... te rogare vollem…
И следов нет того, что ...

non visum est, ut (quod)… Ne vestigium quidem rei relictum est. non visum est, ut (quod)…

И речи не может быть об этом.

Non est sermo quidem ea de re. Verbum unum ne faxis cave!

Нет, это не правда.

Ita non est. Non est verum. Hoc minime verum est.

И да, и нет. Et ita, et non. Ita est et simul non est ita.

 

Смотря как.

Id quomodo judicandum est nescio. Ut res stabunt. Ut eam rem aspicias.

Можно сказать и так, и так.

Sic etiam dici potest. Et sic et aliter dici potest.

Примерно, приблизительно. Circa, circiter, fere, ferme.
Я бы не сказал этого. Id non dicerem.  Id non dicam.
Что вы хотите этим сказать?

Quid sibi vult? Quid dicere vis? Quid praedicas? Quid sibi vult sermo iste Tuus?

Он не согласен с тем, что...

Non consentit, ut (quod)… Dissentit, ut…Ille non consentit, quod…Non consentit, ut (quod)…

Вы согласны с этим предложе­нием?

Idem de re sentis? Similes tibi est sententia / opinio (de re)? Placet-ne Tibi haec sententia?

Я очень доволен.

Maxime gaudeo / laetor / contentus sum. Valde sum contentus.

Это зависит от того, что...

dependet de… Ea omnia in eo vertuntur, quod...

Могли бы вы это доказать?

Potes-ne id demonstrare? Id (rem) etiam probare potes?

Я не убежден (уверен) в этом.

Certus non sum. Non mihi constat. Certum non est.

По моему мнению... Ut mea fert opinio...

Я того мнения, что... Mea quidem sententia est...

Мы одного мнения. Non dissentio.

Я разделяю ваше мнение. Tecum ita sentio.

В разрез с вашим мнением. Contra opinionem Tuam.

Он иного мнения. Alia est mente.

Что вам сказать? Quid Tibi dicam?

А что вы скажете? Et Tu quid dicas?

Я убежден (уверен) в том, что... Certissime mihi constat...

Я лично убедился в этом. Expertus novi.

Вы можете быть уверены, что это так. Rem ita esse certe scire haud potes.

В этом я не сомневаюсь. Id non dubito.

Без сомнения. Absque dubio. Sine dubio.

Это не шутка. Non est jocus.

Мне не до шуток. Non ad jocandum animus meus promptus est.

Давайте обсудим это серьезно! Rem potius serio tractemus!

Это хорошая идея. Idea optima est.

Это совсем другое (дело). Alia plane res est.

Меня это не касается. Nihil mea refert. Nihil ad me.


Качество и количество

Bene!
Хорошо!
Aut bene, aut nihil.  Или хороршо или никак.
In optima forma.  В лучшем виде.
Laude dignus.  Достойно похвалы.
Sine modo modestioaque.  Без всякой меры.
Ad gustum.  По вкусу.
Ad libnitum. На выбор.
Partium. Частично.
Magna ex parta.  В значительной мере.
Ex usu tst. Это полезно.
In usum. На полььзу.
Omne nimium nocet.  Всякое излишество вредно.
Pauca, sed bona. Мало, но хорошо.
Parum. Мало (маловато).
Nec hoc nec illud. Ни то ни сё.
Tertium non datur. Третьего не дано.
Minula de malis. меньшее. Из двух зол (выбрать)
Indignandum est! Возмутительно!
Nec plus ultra! Дальше некуда!

ПОЖЕЛАНИЯ

С Новым годом!

Annum Novum fastum felicem fortunatum tibi precor!

С праздником!

Jucundum diem festum opto!

Всего хорошего!

Omnia bona precor!

Поздравляю вас с днем рождёния!

Congratulor tibi de natali tuo!

Разрешитемне, поздравить вас с днем рождения
и пожелать вам всего наилучшего!

Sine tibi de natali tuo gratuler et optima quaeque comprecer!

Поздравляю вас!

Gratulor tibi!

Желаю вам много успехов!

Multos successus opto! Omnes res tibi secundas precor!

Желаю вам много счастья!

Perpetua felicitate floreas!

Примитемои добрые пожелания!

Accipe vota mea sincera!

Примите мое соболезнование!

Tibi condoleo! Accipe meam condolentiam!


ПРИВЕТСТВИЯ

Доброе утро! Добрый день! Добрый вечер!

Salve! Ave! (Bonum mane/diem/vesperum)

Спокойной ночи!

Noctem tibi placidam precor!

До свидания!

Vale! Fac bellus revertaris! Fac te videam!

Будьте здоровы!

Salutem tibi! Plurimum te salvere jubeo! Jubeo te salvum esse!

Доброго здоровья!

Salve! Salvus sis! Fac valeas! Salutem tibi

Всего хорошего!

Optime tibi eveniant omnia! Quod bonum faustum felix fortunatumque sit!

Здравствуй!

Salve!

Прощай! Прощайте!

Vale (valete)! Valebis (valebitis)!

Счастливого пути!

Bene ambula!

Приятного отдыха!

Quietem jucundam! Bonam recreationem tibi opto!

Приветствую Вас!

Te saluto! Vos saluto!

Добро пожаловать!

Adventum tuum gratulor! Opportune advenis!

Чувствуйте себя хорошо!

Belle te habeas!

Приятного развлечения!

Multas voluptates opto!


ЭТИКЕТ

Спасибо! Благодарю вас!

Gratias ago!

Большое спасибо!

Maximas tibi gratias ago!

Приятного аппетита!

bene comede! bene tibi sapiat!, sit felix convivium!, bene sit universo coetui!

За ваше здоровье!

Salutem Tibi (Vobis) propino! Prosit! Propino ad salutem tuam! Salutem Tibi (Vobis) propino!

Приятного сна!

Somnum quietum et placidum tibi opto! Bene dormias!

Спокойной ночи!

Precor/opto tibi noctem placidam/quietam! Bonam noctem! Noctem tibi placidam ac quietam opto!

Можно? (Позвольте? Разрешите?)

Licet-ne? Permitte (permittite) / sine (sinite)… Sine, quaeso! Mihi permitte!

Простите (извините), пожалуйста

Ignosce (ignoscite), ignoscas quaeso, da (date) mihi veniam… Veniam da mihi! Ignosce mihi, si tibi placet!

Пожалуйста!

Licet certe! Fac si vis!

Это мне не мешает!

Nihil mihi officit! Nullo modo / pacto me molestat. Minime moleste / graviter fero.Id mihi molestum non est!

Об этом и говорить не стоит!

Nihil est de re dicendum. Ne loqui de re operis pretium est! Non opus est verba perdere!

Что вы желаете?

Quid vis (vultis)? Quid est in votis? Quid desideras?

Нравится ли вам это?

Placet-ne tibi (vobis)? Num tibi res placet? Num te hoc delectat?

Что прикажете?

Quid vis (vultis)? Quid jubeas? Jussa tua exspecto. Jubeas, quaeso.Quid jubes?

Как вам нравится?

Ut tibi (vobis) placet?

Прошу сесть! (Садитесь, пожалуйста !)

Sedeas (sedeatis) quaeso! Conside (considite)! Asside! Assideas! Asside quaeso!

Подойдите ко мне!

Veni propius!

Я вам не мешаю?

Nihil te interpello? Non-ne sum molestus? Non te impedio? Non Tibi molestus sum? Nihil interpello? Nihil te interpello?

Извините, пожалуйста, за беспокойство!

Da (date) molestiae veniam! Interpellationem hanc meam ignoscas quaeso! Veniam molestiae rogo. Da (date) molestiae veniam!

Будьте, как дома!

Age/Agite ut domi suae (sis/sitis)! Te tamquam domi tuae sentias quaeso!

В самом деле!

Vere! Revera! Recte!

Действительно!

Revera! Verum est.

Прекрасно! Чудесно!

Euge! Belle! Optime! Pulchre! Lepide! Perbelle!  

Вы очень любезны!

Laudo (amabo) humanitatem / comitatem tuam! Gratissime agis! Gratias ago humanitati tuae! Peramabilis es!

Будьте любезны!

Age sis … Benigne facias, si… Fac mihi officium… Te multum amabo, si…Amabo te, sis tam bonus.

Да. Я понимаю. Конечно!

Intellego! Certum est! Clara res est! Ita est.

Нет!

Non! Minime!

Извините, это я не могу сделать!

Da veniam, id agere non possum! Ignosce, id facere non possum.


Словарь латинских сокращений

a. - annus - год
a. - ante - перед, прежде, до, выше
A. A. C. - Anno Ante Christum Natum - год до Рождества Христова (год до нашей эры).
a. c. - anni currentis - текущего года
a. C. - ante Christum Natum - до Рождества Христова (до нашей эры)
a. c. - ante cibum - перед едой
a. d. - a date - со дня подписи
a. D. - anno Domini - нашей эры
a. d. - ante diem - прежде времени, до этого числа
ad. lib. - ad libirum - по собственному усмотрению, по желанию, на выбор
adv. - adversus - против, противоположный, напротив
a. f. - anni futuri - следующие годы
al. e. - alia edito - другое издание
a. M. - anno mundi - год от сотворения мира
A. M. - ante merudiem - до полудня
a. m. c. - a mundo condido - от сотворения мира
a. p. - anni praeteriti - прошлые годы
a. p. - anno passato - прошлого года
aq. - aqua - вода
aq. bull. - aqua buliens - кипящая вода
aq. dest. - aqua destillata - дистиллированная вода
aq. pluv. - aqua pluvialis - дождевая вода
A. R. R . - anno regni regis - в год царствования царя
a. u. s. - actum ut supra - действуй, как указано выше
a. v. - ad valorem - сообразно цене, по достоинству 
 
b. d. (b. i. d.) - bis in die - два раза в день
b. m. - bene misceatur - хорошо смешать
b. tr. - bene tritum - хорошо растереть

c. (ct.) - centum - сто
c. - circa - приблизительно
c. (cr.) - contra - против
cap. - caput - глава, раздел, часть
cet. par. - caeteris paribus - при всем том я думаю (мое мнение)
cf. (cfr.) - confer - сравни
con. - conjunx - жена, муж
c.v. - curriculum vitae - жизнеописание

d. - dixter - правый
dd. - de dato - начиная с такого-то числа
d. d. in d. - de die in diem - изо дня в день
del. - delenda - подлежащее уничтожению
desid. - desiderata - дезидераты, предметы, необходимые для пополнения коллекции
d. in p. ae. - divide in partes aequales - раздели на главные части
D. T. (D. ts.) - delirium tremens - белая горячка

e. a. - ejusdem anni - того же года
e. c. - exempli causa - например
ed. maj. - edito major - издание большого формата
ed. min. - edito minor - издание малого формата


©2007 se@rcher